Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Siemiatyczach przypomina, o obowiązku przestrzegania przepisów, dotyczących higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych. Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego należy kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, m.in. dotyczących higieny procesów nauczania. Jednym z elementów higieny procesów nauczania jest właściwy dobór mebli edukacyjnych do wymogów ergonomii. W związku z tym należy zwrócić uwagę na poprawę jakości stanowiska pracy dzieci i młodzieży. Zgodnie z § 9 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002r. (Dz. U. z 2020 r., poz. 1604 z późn. zm.) meble oraz sprzęty stosowane w instytucjach edukacyjnych powinny posiadać certyfikaty:
- ust. 2 sprzęty, z których korzystają osoby pozostające pod opieką szkoły lub placówki, dostosowuje się do wymagań ergonomii,
- ust. 3 szkoły i placówki nabywają wyposażenie posiadające odpowiednie atesty lub certyfikaty.
Wymogi te dotyczą wszystkich elementów wyposażenia szkół i innych placówek edukacyjno - wychowawczych, do których należą:
- meble szkolne i przedszkolne: krzesła, ławki, stoliki, biurka, regały, szafy, szafki, leżaki;
- sprzęt szkolny i przedszkolny: tablice, gabloty, półki, wieszaki, zabawki;
- urządzenia sportowe stanowiące wyposażenie sal gimnastycznych i boisk szkolnych;
- urządzenia stanowiące wyposażenie pracowni szkolnych i warsztatów szkolnych;
- urządzenia stanowiące wyposażenie placów zabaw, ogródków.
Ławki i krzesła nie odpowiadające normom mogą przyczyniać się do:
- powstawania oraz pogłębiania wad postawy,
- wad wzroku (jeśli dziecko nie zachowuje właściwej odległości od blatu ławki),
- zmuszania dziecka do większego wysiłku fizycznego,
- przyspieszania poczucia zmęczenia, znużenia,
- zmniejszenia wydajności i tempa pracy.
Ponadto powyżej cytowane rozporządzenie reguluje wymagania, dotyczące ergonomii sprzętu, z którego korzystają uczniowie w szkołach lub innych placówkach. Stanowiska pracy powinny być dostosowane do warunków antropometrycznych uczniów. W związku z tym każdy uczeń powinien mieć zmierzoną wysokość ciała / wysokość podkolanową. Na podstawie tych pomiarów określa się rozmiar mebli właściwy dla danego ucznia.
Należy zwrócić szczególną uwagę miedzy innymi na znakowanie krzeseł i stołów regulowanych i nieregulowanych, które powinno być czytelne i trwałe, a także na następujące informacje:
- rozmiar, kolor lub jedno i drugie,
- na meblach regulowanych oznakowanie zakresu rozmiarów.
Stolik i krzesło skompletowane dla danego ucznia powinno posiadać ten sam rozmiar. Każde nieodpowiednie dobranie mebli wpływa niekorzystnie na układ mięśniowo-kostny, powodując nadmierne zmęczenie, a także skrzywienie kręgosłupa. Błędy w doborze mebli skutkują nieprawidłową postawą podczas siedzenia, co można odczuwać jako napięcie szyi, karku, łopatek, bólu i wad kręgosłupa, ociężałości w nogach i stopach, choroby narządu wzroku, migreny oraz zaburzenia koncentracji.
Prawidłowa organizacja stanowiska pracy ucznia stanowi ważny element zdrowotny w przebiegu procesu nauczania. Wdrażanie właściwych praktyk higienicznych i zdrowotnych na stanowisku pracy uczniów, w tym stosowanie się do wymagań ergonomii może przyczynić się nie tylko do wydajności pracy, ale także do wzmacniania zdrowia i zapobiegania rozwojowi wad postawy u uczniów.
Zgodnie z zapisami § 4a przywołanego powyżej rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002r. w pomieszczeniach szkoły lub placówki należy zapewnić uczniom miejsce na pozostawienie podręczników i przyborów szkolnych. Ważne jest, aby informować uczniów o wyznaczonych miejscach i zachęć do pozostawiania w szkole części podręczników i przyborów, z których nie korzystają w domu.
Kolejnym ważnym elementem w profilaktyce wad postawy u uczniów jest prawidłowa waga tornistra/plecaka, która zgodnie z Wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego nie powinna przekraczać 10 do 15% masy ciała ucznia. Złe nawyki związane z noszeniem zbyt dużego obciążenia na plecach oraz utrzymywaniem nieprawidłowej postawy ciała, mogą przyczynić się do bólów kręgosłupa, zmniejszenia pojemności płuc i nieprawidłowej statyki ciała, a w efekcie doprowadzić do poważnych schorzeń ortopedycznych i neurologicznych. W środowisku szkolnym należy informować uczniów o potrzebie codziennego sprawdzania zawartości tornistrów / plecaków szkolnych celem weryfikowania ich zawartości, usuwania zbędnych książek i przyborów szkolnych, które nie są potrzebne w danym dniu oraz o zasadności korzystania z wyznaczonych miejsc w klasach na pozostawienie części przyborów i podręczników szkolnych.
W związku z powyższym, należy stale podejmować działania w celu zapewnienia właściwych warunków zdrowotnych w szkołach oraz eliminować ryzyko powstawania wad postawy u uczniów.
W załączeniu przesyłam 3 ulotki do wykorzystania w Państwa placówkach.
Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny
w Siemiatyczach
mgr Jadwiga Hackiewicz
/dokument podpisany elektronicznie